Türk kültürünün hüzün taşıyan kanatlısı telli turnalar, eskiden olduğu gibi artık Anadolu’nun dört bir tarafında yaşamıyor. Bolluk ve bereketin simgesi telli turnalardan Anadolu’da sadece 16 tür kaldı. Tabiat Fotoğrafçısı Cebrail Keleş, birkaç gündür Kastamonu semalarında uçan telli turnaları fotoğraflamayı başardı. Kaçak avcılık, besin az oluşu ve tarımda kullanılan kimyasal ilaçlar sebebiyle nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalan telli turnalar, Doğal Hayatı Koruma Vakfı Türkiye (WWF) tarafından nesli koruma altına alındı. Türkiye’de 1977 yılından bu yana avlanması yasak olan bu kuşlar, gercekleşen tüm uyarılara karşın hâla kaçak olarak avlanıyor.

Koruma altına alınan telli turnaların yok olması durumunda doğal zincirin, doğadaki dengenin bozulacağı ve bunun diğer türlere birebir ve diyalektik etki etmesi beklenmekte . Dünyada ortalama 10 değişik turna türü yer alıyor . Bu türlerden allı turna (flamingo), telli turna, Anadolu turnası ve dağ turnaları Türkiye’de yaşıyor ve kuluçkalarını Muş’un Bulancık Ovasında tamamlıyor. Şayet bu turnalardan telli turnalar yok olma sınırında yer alıyor . Avrupa ve Ön Asya’da yalnızca Muş Bulanık Ovası’nda görülmüş olan telli turnalar, Kastamonu bölgesinde de sürü halinde gezerken görüldü.


BEŞ YIL SONRA İLK KEZ KASTAMONU’DA

Dünyada nesli tükenme tehlikesi altında olan ve Türkiye’de 2010 yılından akabinde görülemeyen telli turnalar, Kastamonu semalarında sürü halinde gezerken fotoğraflandı. Çalılık ve sulak alanlarda gezen telli turnaların fotoğrafını, Tabiat Fotoğrafçısı Cebrail Keleş çekti.

Kastamonu’da doğa fotoğrafçılığı yapan doğasever birisi olduğunu ifade eden Tabiat Fotoğrafçısı Cebrail Keleş, “Özellikle hafta sonları Kastamonu ve civarındaki doğal hayatı fotoğraflamaya çalışıyorum. En son fotoğrafladığımda kuş türü olarak telli turna kuşunu fotoğrafladık. Daha akabinde telli turna kuşunun ülkemizde çok fazla mühim bir kayıt olduğunu ornitolog (kuş uzmanı) arkadaşlarımız ifade etti ” diye belirtti .

'BÖYLE GİDERSE TELLİ TURNALAR SADECE TÜRKÜLERDE UÇACAK'

Fotoğrafladığı kuşların gercekleşen incelemeler neticesi telli turna olduğunu tespit ettiğini açıklayan Keleş “Telli turnalar, en son 2010 senesinde ülkemizde görülmüş ve koruma altına alınmış. Türkiye’nin Kuşları adlı internet sitelerinde yaptığımız araştırmalarda, Muş’un Bulancık Ovasında 11 telli turna üreme alanı seçiyor. Telli turnalar, dünyada nesli tükenmekte olan kuşlardan biridir. İlerideki nesle, sadece şarkılar ya da türkülerde duydukları telli turnayı gün içerisinde Kastamonu’da canlı olarak görmesi bizleri çok fazla sevinçli etti. Doğaseverler, bu kadar yoğun bir popülasyonu olmasını çok büyük bir sevinçle karşıladılar” diye açıkladı .

2010 yılından beri Türkiye’de telli turnaların kaydının alınmadığını öğrendiklerini ifade eden Cebrail Keleş, “Yani telli turnaya ülkemizde, 2010 yılından bu tarafa rastlanılmamış. Bir fotoğrafçı olarak telli turnanın bu kadar yoğun ve en az bizim gözlemlediğimiz kadarıyla 200 üzerinde olması bizleri, çok büyük şaşkınlığa ve sevince boğmuştur. Ülkemizde telli turnanın sadece doğu bölgelerimizde çok fazla nadir görülmesi ve 2010 yılına kadar da ülkemizde hiç görülmemesi gün içerisinde için bizim şaşkınlığımızı bir kat daha artırdı. Elimizde şu an telli turna ile alakalı çok fazla çok sayıda görüntü var. Bilimsel tetkik yapılması için yetkilileri, Kastamonu ve civarındaki telli turna popülasyonunu araştırmaya davet ediyorum” diye açıkladı .

Türk kültürünün hüzün taşıyan kanatlısı telli turnalar “Havalanma telli Turnam/ Uçup gitme yele karşı/ Zülüflerin tel tel olmuş/ Döküp gitme yele karşı...” gibi şarkılara konu olmuştu.
Editör: TE Bilişim