Erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat fazla görülen böbrek taşları vücutta dayanılması zor şiddette Ağrılara yol açıyor. Özellikle mevsim geçişlerinde ve yazın su tüketiminin azalması nedeniyle böbrek taşı vakalarında artış yaşanıyor. Böbrek taşlarından kurtulmada en etkin yöntemlerden biri olan ESWL ile taş kırma uygulaması hastalara büyük konfor sağlıyor. Memorial Hizmet Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Mert Altınel, böbrek taşları ve tedavileri hakkında bilgi verdi.<br /> <br /> Az su tüketimi taş hastalığını tetikliyor<br /> <br /> Böbrekte taşların oluşumu birçok faktörün bir araya gelmesi ile ortaya çıkmaktadır. Erkeklerde kadınlara göre 2-3 kat fazla oluşan böbrek taşları, sıcak iklimlerde ve yetersiz sıvı alımına bağlı olarak daha sık gerçekleşmektedir. Son yıllarda tüketilen besinlerin bu konudaki önemi de giderek artmaktadır. Bünyesi taş oluşturmaya yatkın kişiler, günde en az 2-2,5 lt. su içmediği takdirde idrar miktarı azalacak, idrar daha yoğun bir duruma gelecek ve idrardaki taş oluşturan maddelerin çökmesi ile yeni taşlar oluşacaktır.<br /> <br /> Taşın büyüklüğü ve yeri işlem için önemli<br /> <br /> Böbrek taşından kurtulmak için herhangi bir uygulama yapılmadan önce taşın büyüklüğü, yerleşimi ve böbreğin anatomisi tespit edilmektedir. Hastanın kullandığı ilaçlar, idrar yolu enfeksiyonu ve yüksek tansiyonu olup olmadığı araştırılmalıdır. İdrar yolunda enfeksiyonu olmaması varsa ilaç tedavisiyle kontrol altına alınmış olması gerekmektedir.<br /> <br /> ESWL ağrısız bir uygulama olarak öne çıkıyor.<br /> <br /> Ses dalgalarıyla vücut dışından taş kırma yöntemi olan ESWL, uygun olan böbrek taşlarından kurtulmak için birinci tedavi seçeneği olarak kullanılmaktadır. Hasta için konforlu ve kolay bir tedavi yöntemi olarak bilinmektedir. 2 cm’den küçük böbrek taşlarında olumlu sonuçlar vermektedir. Böbreğin orta veya üst kesimlerinde yerleşmiş veya idrar kanalında olan bu boyuta kadar taşlarda, ESWL yöntemi ile son derece başarılı sonuçlar elde edilmektedir.<br /> <br /> Tedavi sırasında hasta genellikle ağrı ve sancı duymamaktadır. Eğer ağrısı olursa da ağrı kesici ile kontrol edilebilmektedir. Hastanın anestezi alması gerekmemektedir. Seanslar yaklaşık 30 dakika sürer ve işlem sonrasında hasta hemen normal hayatına dönebilir. Bir ESWL cihazı görüntüleme/odaklama ve ses dalgası oluşturma ünitelerinden oluşmaktadır. Floroskopik (X-ışını ile) veya ultrasonografik olarak taşlar görüntülenip, etkili bir kırma için odaklama yapılmaktadır. Ses dalgaları, bu metotlar kullanılarak vücut içindeki taşa odaklanır. Bir seansta, taşa yaklaşık 2000 şok dalgası yollanır ve taşın kırılması sağlanır. Yumuşak taşlar bir seansta kırılırken, sert taşlar için ikinci veya üçüncü seanslar gerekebilmektedir.<br /> <br /> Taşlar vücuttan atılırken bol su tüketilmeli<br /> <br /> ESWL ile taş kırma işlemi yapıldıktan sonra kırılan taşların idrarla atılması beklenmektedir. Hastalar günde en az 2 litre su içmeli ve bolca hareket etmelidir. Bu dönemde taşların düşme hızını ve oranlarını artırmak için ek ilaç tedavileri verilmektedir. Aynı şekilde taşlar idrarla atılırken oluşabilecek ağrılar için de ağrı kesici ilaçlar kullanılabilmektedir.<br /> <br /> Büyük taşlarda yöntemler değişebiliyor<br /> <br /> 2 cm’den daha büyük taşlarda ESWL yöntemi etkili olmamaktadır. Bu gibi durumlarda cerrahi yöntemleri de içeren farklı yollar denenmektedir. gebelik, kontrol altına alınmamış yüksek tansiyon, kan sulandırıcı ilaçların kullanılması, vücudun ana damarı olan aortta genişlemeler varsa ESWL uygulaması yapılamaz. İdrar yollarında enfeksiyon varsa enfeksiyonun giderilmesinin ardından ESWL uygulanabilmektedir. Bunun dışında kilolu bireylerde ESWL yönteminin uygulanabilirliği de etkilenmektedir. Kilo fazlalığı, şişmanlık taşın kırılma oranlarında düşmeye neden olabilmektedir.