Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Poposki, Yunan mevkidaşı Nikos Kotzias'ın daveti üzerine yarın Atina'ya gelecek. İki bakan, yaklaşık 24 yıldır süren "isim anlaşmazlığı" sorununa çözüm bulmayı kolaylaştırması hedefiyle geçen yaz kabul edilen 11 Güven Artırıcı Önlem'i bir kez daha masaya yatıracak.
GRUEVSKİ: ÇÖZÜMÜ HALKA SORALIM
Poposki'nin Atina ziyareti öncesi çözüm odaklı bir mesaj da Makedonya Başbakanı Nikola Gruevski'den geldi. Guardian gazetesine verdiği röportajda Gruevski, Yunanistan ile isim anlaşmazlığına bulunacak çözümü referanduma götürmeyi önerdi. "Bir çözüm bulmak için Yunanistan ile diyaloga hazırız." diyen Gruevski, daha önce savunduğu gibi nihai çözüme referandumda halkın karar vermesi gerektiğini belirtti. Makedon lider şöyle konuştu: "Bir çözüm bulmak için Yunanistan ile diyalog başlatmak istiyoruz. Eğer çözüm bulursak bunu vatandaşlara götürmek ve referandum yapmak gerekir. Vatandaşlara sormalıyız: Bu doğru mu yanlış mı?"
ÖNEMLİ ZİYARET
Makedon Bakan Poposki, 11 yıl aradan sonra geçen Haziran ayında Üsküp'e resmi bir ziyaret gerçekleştiren Yunan Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias'ın ardından iade-i ziyarette bulunacak. "Oldukça önemli" şeklinde nitelen yarınki ziyaret, bakanların baş başa yapacakları görüşmenin ardından heyetler arası toplantıyla sürecek. Daha sonra Kotzias ve Poposki ortak basın toplantısı düzenleyecek.
Yunanistan'da Radikal Sol Koalisyon'un (Syriza) Dışişleri Bakanı Nikos Kotzias'ın başlattığı Atina'nın Balkan ülkeleriyle ilişkileri geliştirme stratejisi, 1992 yılından bu yana bir türlü çözüm bulunamayan Atina ve Üsküp arasındaki 'isim anlaşmazlığı'nıa çözüm bulma yolunda önemli adımların atılmasını beraberinde getirdi. Atina, 'Makedonya' isminin tarihi haklarının kendilerine ait olduğu gerekçesiyle Üsküp'ün bunu kullanmasına Yugoslavya'nın dağılmasından bu yana karşı çıkıyor.
ATİNA AB VE NATO KARTINI ELİNDE TUTUYOR
Bu anlamda iki ülke, Makedonya'nın Avrupa Birliği ve NATO üyeliğine engel olan 'isim anlaşmazlığını' çözmek için bir dizi güven artırıcı önlem üzerinde anlaşmaya vardı. Kotzias'ın geçen yaz Üsküp ziyaretinde kabul edilen güven artırıcı önlemler paketi, ticaret, ulaştırma, enerji, güvenlik, kültür ve eğitim gibi bir çok alanda işbirliğine gidilmesini hedefliyordu. Poposki'nin Atina ziyaretinde bu başlıklarda sağlanan ilerleme ve yeni imkanlar masaya yatırılacak.
Güven artırıcı önlemler politikası ile iki ülke, sık sık karşı karşıya geldikleri yakıcı sorun isim anlaşmazlığına çözüm bulmayı ve tam anlamıyla iyi komşuluk ilişkilerinin yolunun açılmasını hedefliyor. AB ve NATO'ya üyelik kartını Üsküp'ü çözümde daha esnek olması için kullanan Atina, Makedonya'nın bu oluşumlara üyeliği önündeki vetoyu kaldırmasının iki tarafça da uygun görülecek yeni bir anayasal isimde uzlaşmaktan geçtiği mesajını çok net bir şekilde dile getirmişti.
Yaz ayında gerçekleşen ziyarette Makedon bakan, "Ortak yaklaşım ve işbirliği için adım atıyoruz. Önceki yıllarda ilişkilerimizdeki zayıf halka yetersiz güvendi" açıklamasında bulunmuştu.
ÇOK SAYIDA FORMÜL İŞE YARAMADI
Yunanistan ve Makedonya arasında 24 yıldır süren soruna ilişkin bir çok defa çözüm girişimlerinde bulunulmuştu. 2008'de New York'ta taraflarla bir araya gelen Birleşmiş Milletler (BM) Özel Elçisi Matthew Nimetz, isim sorununa çözüm bulma müzakerelerinin bir kez daha başarısızlıkla sonuçlandığını açıklamıştı.
Atina ve Üsküp, isim konusunda kırmızı çizgilerinden geri adım atmamakta ısrar ederken, BM'nin 2008'de sunduğu çözüm paketinde "Makedonya Halk Cumhuriyeti, Makedonya Demokratik Cumhuriyeti, Bağımsız Makedonya Cumhuriyeti, Yeni Makedonya Cumhuriyeti ve Yukarı Makedonya Cumhuriyeti" isimlerinden dört tanesine Atina karşı olduğunu ilan etmişti. Dönemin Başbakanı Kostas Karamanlis, Atina'nın çözüm yaklaşımına sadece "Yukarı Makedonya Cumhuriyeti" adının cevap verdiğini kaydetmişti.
Atina, "içte ve dışta kullanılacak tek isim" üzerinde çözüme ulaşılmasını isterken, "net, pratik, işler çözümün; coğrafi tanımlamayla mümkün olacağını" savunuyor.
Makedonya ise "iki ülke ilişkilerde bir" ve "dünya ile ilişkilerde bir" olmak üzere "iki isimli çözüm" tezini savunmuştu. Üsküp, "zaman ve coğrafi" tanımlamayı kabul etmiyor ve ABD'nin perde arkasından hissettirdiği destek ile anayasal isminin 120 civarında ülke tarafından tanınması kozunu kullanarak geri adım atmak istemiyordu. Şimdi olduğu gibi eskiden de Gruevski referandum çözümünü dile getirmişti. Makedonya, "Makedonya Halk Cumhuriyeti ve Bağımsız Makedonya Cumhuriyeti" isimlerine sıcak bakıyor.
24 YILDIR PAYLAŞILAMAYAN İSİM
Makedonya'nın isim sorunu, Makedonya'nın bağımsızlığını ilan ettiği 1991 yılına dayanıyor. Yunanistan, "Makedonya" isminin kendisinin tarihsel mirası olduğunu ve Makedonya isimli devletin tanınması halinde tarih ve kültürünün reddi olacağını ileri sürüyor. Yunanistan'ın kuzeyinde kalan bölgenin adının Makedonya olması, Yunanistan'ı gelecekte Makedonya'nın toprak hakkı talep edebileceği endişelerine de sevk ediyor. Şu anda Makedonya BM'de resmi olarak Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti veya FYROM olarak geçiyor.
Kaynak: cha
